Bismil- Diyarbakır’ın Bismil ilçesinde bir sokak. Girişi büyükçe bir örtü ile kapatılmış. Sokağın girişine kurulan barikatın arkasında ellerinde AK-47 ya da bilinen adıyla Kalaşnikof tüfek taşıyan kızlı erkekli bir grup genç duruyor. Yüzleri kapalı, sadece gözleri açık gençlerin yaş ortalaması 20 civarında. Bulundukları yere ‘mevzi’ adını vermişler. Grubu iki genç kız yönlendiriyor. Biri adının Sara diğeri Jin olduğunu söylüyor. Çevrelerinde bulunanlara talimatlar yağdırıyor. Görünürde sokağın kontrolü bu grupta. Çevrede yaşayanlardan zorla aldıkları araçlarla sokakta geziyorlar. Araçlar silahlı gruplara yiyecek ve -mühimmat olduğunu tahmin ettiğimiz- bazı kutular getiriyor. Sokağın ucundaki barikatta nöbet tutanlardan birinin yüzündeki maske tanıdık geliyor. “V for Vandetta” filmiyle ünlenen maskeyi takmış. O silahla nöbet tutarken arkadaşı dürbünle çevreyi gözetliyor. Biraz sonra yanlarına Jin geliyor. Nöbet sırasının kendisinde olduğunu söylüyor. Al-Monitor’un sorularını yanıtlayan Jin, bölgede yaşanan olaylar nedeniyle eylemlere başladıklarını belirterek “Devlet çözüm süreci adı altında 2.5 yıl Kürt halkını oyalamıştır. Biz bu tür projeleri reddediyoruz” dedi.

Bismil de bölgedeki bir çok yerleşim yeri gibi eylemlere sahne oldu. Sokaklara hendek ve barikatlar kazan eylemciler, polisleri bulundukları alanlara sokmamak için çatışıyor. Çatışmalarda hem güvenlik güçlerinden, hem eylemcilerden hem de sivillerden ölenler oluyor. Evine roket isabet eden 9 yaşındaki Elif Şimşek gibi... Valilik, Şimşek’in YDG-H’lilerin attığı roketle öldüğü açıkladı. Ancak Jin bunun doğru olmadığını savundu.

YDG-H eylemlerinin yoğun olduğu yerlerden biri de Cizre. Geçen ay 8 gün sokağa çıkma yasağı uygulanan ilçede çatışmalar durdu. Ancak sokak aralarındaki hendek ve barikatlar duruyor. Hendeklerin bazıları patlayıcıyla dolu. Sokakların birinde rastladığımız ve YDG-H militanı olduğunu söyleyen Sipan isimli bir genç, tutuklanma korkusu nedeniyle bu tarz eylemlere yöneldiklerini savundu. Al-Monitor’a konuşan Sipan, “En ufak bir şeyde gelip bizi tutukluyorlar, buna izin vermiyoruz. Bizim hakkımızı versinler, bir mitinge gidiyoruz hemen yakalıyorlar. Daha dün bir arkadaşımızı tutukladılar. Ben seçimde bir bayrak taşıdım diye aylarca hapis yattım”.

Eylemler sırasında hemen hemen tamamının yüzü kapalı. İnsanlar onlardan ‘gençler’ diye söz ediyor. Kamuoyu onları yine Cizre’de 24 Haziran 2013 tarihinde gündüz, düzenledikleri törenin görüntüleriyle tanıdı.

Törene üzerinde “YDG-H Asayiş” yazılı ve Abdullah Öcalan’ın resimlerinin bulunduğu siyah tişörtler giyerek katılan 87 kişi grubun kuruluşunu ilan etti. Bir ay sonra ise yine aynı tören Diyarbakır’ın Fiskaya semtinde düzenlendi. Böylece kısa süre içinde birçok il ve ilçede görülmeye başlandılar. Türkiye’nin Güneydoğu’sundaki birçok eylemde boy gösteren grup devletin dikkatinden de kaçmadı.

2007 yılında başlatılan, PKK’nın şehir yapılanması KCK ile ilgili soruşturma dosyasında aynı isimde olmasa bile PKK’nın gençlik yapılanmasına geniş yer verildi.

YDG-H’nin kuruluşu 2012 yılına dayanır. Örgüt “PKK’nın 4. Stratejik Mücadele Dönemi” adını verdiği dönemde “devrimci halk savaşı”nı başlatarak “şehir gerillacılığı”nı geliştirmeyi hedefliyordu. Amaç, çatışmaları dağlardan şehirlere getirmekti. Örgütün amacı, bir taraftan süren çözüm sürecinde devleti çözüme zorlamak, diğer yandan çözüm sürecinin son bulması halinde şehir savaşını başlatmak, sokak çatışmalarına hazırlanmak şeklinde açıklanıyor.

Uzun yıllar PKK içinde faaliyet gösteren ve örgüt yönetiminde yer alan ancak daha sonra ayrılarak Avrupa’ya yerleşen Hüseyin Turhallı’ya göre, YDG-H ideolojik olarak PKK’ya bağlı ancak organik bağ yok. Al-Monitor’un sorularını yanıtlayan Turhallı, organik bağ olmasa da YDG-H’nin denetimden çıkamayacağını belirterek, şöyle diyor: “PKK'nin basın üzerinden yapacağı bir açıklamaya kesinlikle uyacaklar yani bu anlamda denetime tabidirler. Denetimde olmadıkları düşünülemez, düşünülmemelidir. Ancak eylemleri talimata tabi değildir ve özerktirler. Ama nihayetinde tabi oldukları bir üstün güç vardır. Bir ateşkes durumunda mutlak surette bunlar da o ateşkese uyacaklardır. Tek sorun şu, eğer bunların içine istihbarat örgütleri girmişse, bir süre denetimsiz kalabilirler. Büyük olasılıkla MİT de bunların içine girmiştir. Ancak bu etki sınırlıdır ve zamanla bu da etkisiz hale gelir”.

Örgütün silahlı kanadının başındaki isim olan Murat Karayılan, YDG-H ile bağlarını kabul etmiyor. Karayılan şöyle diyor: “YDG-H için yaptığım değerlendirme, YDG-H’nin kendi direnişiyle kendisini bize de, topluma da, devlete de kabul ettirmiş olan yeni bir güç olduğu, Kürt gençliğinin yeni bir iradeleşmesi olduğu yönündedir”.

Diyarbakır’da bulunan Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Vahap Coşkun, iki örgütün birbiriyle bağlantılı olmadığı tezine katılmıyor. Coşkun Al-Monitor’a PKK’nın tabanındaki gençleri sokakta tutmak ve muhaliflerine baskı kurmak için YDG-H’yi kurmuş olabileceğini söylüyor. Coşkun, Kürt sorununa demokratik bir çözüm için bu yapının derhal lağvedilmesini gerektiğini vurgulayarak şöyle diyor: “PKK gerçekten demokratik sürecin yürümesini istiyorsa yapacağı en önemli adım YDG-H’nin lağvedilmesidir. Bu artık ciddi manada insanlara zarar veren yapı haline geldi. Şehir içerisinde gençlerin eline silah verilmesi, çocuk yaştakilerin sokaklarda silahla dolaşması, asayiş adında faaliyet göstermesinin, ne Kürtlere faydası var, ne de kabul edilebilir bir tarafı var. Bu kesinlikle zarar veren bir yapı ve sonuçlarını görüyoruz. Siyasetin önünü kapatıyor. Çatışmayı YDG-H eliyle yaptığınızda siyasetçiler geri çekilir. Seçimlerden önce HDP’nin kamusal alandaki varlığını düşünün ve çatışmalardan sonrakini düşünün. Neredeyse yok gibi tamamen geri çekildiler. Çünkü bu bir çatışma, çatışmayı da elinde silah bulunduranlar yapar. Elinde silah bulunduran da YDG-H ve onların söylediklerinin etkisi var”.

Geçen yıllarda sıkça yol kesme ve kepenk kapatma eylemlerine imza atan grup, PKK’nın sert uyarısı üzerine bu tarz eylemlere son verdi. Grubun bu tarz eylemleri daha önce de eleştiri konusu olmuştu. PKK 2000’lerin başında da Teyrebazen Azadiya Kurdistan adlı paramiliter bir örgüt kurmuştu. Eylemleri eleştiri alınca örgüt lağvedildi.

( al-monitor )