Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipraz ile Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah El Sisi geçtiğimiz günlerde bir araya geldi. Görüşmede Mısır ile Yunanistan arasında deniz alanlarının sınırlandırılması, Süveyş’in Yunanistan’ın önemli limanlara bağlanması, Yunanistan-Mısır-Güney Kıbrıs Rum Yönetimi arasında yakın gelecekte Doğu Akdeniz’deki münhasır bölgelerle ilgili yeni bir zirvenin gerçekleştirilmesi konuşuldu. Daha önce de Mısır, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi-Yunanistan-Mısır arasında üçlü zirve gerçekleşmiş, taşımacılık-denizcilik-enerji konusunda iş birliği vurgusu yapılmıştı.

Münhasır ekonomik bölge; bir devletin kıyı çizgisinden başlayarak 200 mile kadar varan, BM sözleşmesi uyarınca kaynakların araştırılmasını da kapsayan özel alanlara sahip deniz bölgeleridir. Doğu Akdeniz’de ilan edilen münhasır ekonomik bölgenin, Türkiye’nin kıta sahanlığı haklarına tecavüz ettiği yaygın bir görüştür. Zira Doğu Akdeniz’de 400 mile (ülkelerin MEB’leri çakıştığı zamanlardaki durumdur) ulaşılan alan olmadığı için münhasır ekonomik bölge ve devletlerin kıta sahanlığı bir sınırlama olmaması halinde açık bir deniz bırakmayacak şekilde birbirine girecektir. Petrol-Doğal gaz kaynaklarından, Güney Kıbrıs yönetiminin gelir elde etmesi buna karşın Kuzey Türklerinin bu imkândan yararlanamaması, çözüm aşamasından uzaklaşılması bir diğer önemli meseledir. Doğu Akdeniz’deki ittifak hareketliliğinin; Türkiye’yi bölgede dar bir alana sıkıştırmayı hedeflediği de aşikâr. Bu gelişmeler, Türkiye’nin Yunanistan ile yaşadığı kıta sahanlığının saptanması problemiyle paralel de değerlendirilebilir.

Doğu Akdeniz; Asya-Avrupa-Afrika kıtalarını ve önemli deniz bölgelerini birbirine bağlayan bir kavşak görevindedir. Bu sebeple ticari hareketlilik bu alanda yoğunlaşmaktadır. Bunun yanı sıra petrol-doğalgaz rezervlerini barındırması bölgeyi daha da önemli bir hale getirmektedir. Bölgedeki hidrokarbon yataklarının, değeri 1,5 trilyon dolar olan 30 milyar varil petrole eş değer olduğu ifade edilmektedir. [1]Bu kaynaklardan istifade edebilmek adına Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, 2004’te BM’ye başvurarak münhasır ekonomik bölge ilanında bulunmuştur. 2006 yılında Mısır ile iş birliği anlaşmaları imzalanmış,  2007’de Lübnan ile münhasır ekonomik bölge antlaşmaları imzalanmış yine Ocak 2007 de 12 adet ruhsat alanı ilan edilmiş, Noble Energy şirketine araştırma ruhsatı verilmiştir. 2010 yılında ise İsrail ile münhasır ekonomik bölge antlaşması imzalanmış, 2011 yılında fiili sondaj başlamış ve 2012 yılında Mısır ile doğal kaynakların ortak araştırılması konusunda uzlaşılmıştır.

İsrail’in Tamar sahasında aktif çalışmaları olduğu bilinmektedir. Tamar’daki enerji arama faaliyetleri için ilk kısmı 3,3 milyar dolarlık bir maliyet söz konusudur.[2]Alanda 275 milyar metre küp gaz olduğu tahmin ediliyor. İsrail’in enerji arama çalışmaları 1990’lı yıllara dayanmaktadır. İsrail, Gazze ve Batı Şeria’da bulunan doğal gaz kaynakları ile alakalı da çalışmalar yapmaktadır. Buna karşın, Filistin yönetimi Rusya ile yakınlaşarak Rus şirketlerin Gazze açık sularındaki doğalgaz yatağının işletme faaliyetini Rus şirketlere vermek için çalışmalar yürütmüştür. 2007 yılında ise Filistin-İsrail arasında gaz alanlarının genişletilmesine yönelik anlaşma görüşmeleri yapılmış ve şirket tarafından ödenecek paranın ekonomiyi iyileştirmek adına kullanılacağı söylenmiştir. İsrail’e göre ise bu para İsrail’e karşı silahlı mücadelede kullanılacaktır. Bu tez, Hamas’a yönelik operasyonların temelini oluşturmuştur.   İsrail, Suriye ve Lübnan’daki rezervleri de kontrol altına almayı hedeflemektedir. 

Devamı: 

http://www.fikirzemini.com/yazarlar/zeynep-bozdas/ortadogu-ve-akdeniz-de-enerji-politikalari/14/