Malum olduğu üzere, Kürtçe, Cumhuriyet’in kuruluşundan bu yana birçok badire atlattı, birçok zulüm gördü, birçok dezenformasyon operasyonu geçirdi. Bu uygulamalar,  çeşitli versiyonlarla devam edegeldi. Yeri geldi çarşı-pazara zabıtalar yollanıp Kürtçe konuşan ahaliye kelime başına cezalar kesildi. Yeri geldi bir ortamda, otobüste, Kürtçe konuştular diye insanlar tahkir edildi, hakaretler gördü, üçüncü sınıf insan muamelesi gördü, hatta cezai müeyyideler uygulanıp zindanlarda süründürüldü.

Peki neden?

Çünkü “Türkçe konuşanların, Türk olmayanların haricindekilerin tek hakları var, o da hizmetçi olma hakkı”ydı! Çünkü “Kürtçe diye bir dil yok, dağ Türklerinin karda yürürken çıkan ses ile kendilerine  bir isim veren, o isme sahip kişilerin konuştuğu bir şive”ydi! Çünkü “Ne mutlu Türk’üm diyene”ydi ki öyle de oldu; Türk ve Türkçe konuşmayanlar yıllarca mutlu olamadılar, iradeleri daima ipotek altına alınmak istendi. Çünkü “Türk, öğün, çalış, güven”di, Çünkü “Bir Türk dünyaya bedel”di, ta ki Akparti iktidarına kadar…

Kürtçe, Akparti iktidar(lar)ıyla nispeten prangalarından kurtuldu. Recep Tayyip Erdoğan ve hareketinin geliştirdiği politikalar vesilesiyle Kürtçenin yaşam manevra alanı genişletildi, hayat hakkına kavuşması sağlandı. Akparti iktidar(lar)ı döneminde imkânsız görülenler mümkün kılındı, “ol(a)maz” denilenler gerçekleştirildi.

Hafızalarımızı tazeleyelim, neydi bunlar?

 -Akparti, iktidara geldiğinden 12 gün sonra OHAL denen rezilliği sona erdirerek, Kürtlerin üzerindeki fiili ve psikolojik ambargoyu çöpe attı.

-Erdoğan, 2005 yılında Diyarbekir’de yaptığı tarihi konuşmasında Kürd’e ve Kürtçeye sahip çıkarak, kendi sorunu, meselesi olarak addetti.

-2009 yılına geldiğimizde en somut ve devrimsel olan adım atıldı (ki o dönemin CHP Genel Başkanı Baykal’ın, “benim vergilerimle neden onlara televizyon kuruyorsunuz” itirazları ve Mhp’nin kesin karşı durmalarına rağmen) ve TRT Şeş ismi ile 24 saat Kürtçe ile yayın hayatına başlayan bir TV. kanalı açıldı. Evet bu devrimsel bir karardı zira düne kadar yok sayılan bir dile, resmi devlet kanalı tahsis edilmiş ve saygınlık, itibar atfedilmişti. Yazının devamında TRT Şeş üzerinde biraz daha detaylı duracağız.

-Kürtçe, insanlar tarafından çarşıda-pazarda, sokakta, otobüste, resmi kurumlarda rahat bir şekilde konuşulur oldu, insanlar bundan dolayı yaşadıkları göz hapsi ve tahkir edilme psikolojisinden azad edilmiş oldular.

-Kürtçenin nadide eserlerinden biri olan Mem û Zîn, Kültür Bakanlığı eliyle basılıp hakkettiği değere kavuştu.

-X,Q,W harfleri hürriyetlerine kavuştu, Kürtçe isimler üzerindeki ambargo kalktı, “Yaşayan Diller Enstitü”sü kuruldu, birçok Üniversite’de Kürtçe akademik birimler oluşturuldu, siyasi propaganda üzerindeki engeller kaldırıldı, Anadolu Ajansı, Kürtçeyi yayın dilleri arasına dahil etti, Kürtçe seçmeli ders hakkı tanındı vs…

-“Barış süreci” diye adlandırdığımız adım da Akparti’nin en mühim ve hayati projelerinden biriydi. Ne yazık ki Hdp/Pkk, küresel aktörlerin senaryosu çerçevesinde hareket ederek bu hayati meselenin halline muhalif olarak “Artık devrimci halk savaşı zamanı” diyerek projeyi akim bıraktı, ve hendekistan politikaları neticesinde Kürdleri ve Kürd kentlerini getirdiği hâl ve nokta ortada.

TRT Şeş mevzuuna tekrar dönecek olursak, evvela şunu ifade etmekte fayda var. Eğer Kürtçe, onca tahribat, esaret ve baskılara rağmen hâlâ yaşamını idame ettirebiliyorsa, bunda Medreselerin ve dengbêj’lik müessesesinin rolü çok büyüktür.

Genel Koordinatörlüğünü sevgili dostumuz Mustafa Ekici’nin yaptığı TRT ŞEŞ ile ilgili bazı bilgilendirmelerde bulunalım. Kanal, “TRT 6” ismiyle yayın hayatına başladı. Bu isim TRT kanallarının numara ile isimlendirildiği yıllardan kalmaydı. Mustafa Ekici göreve geldikten sonra olması gerektiği şekilde kanalın ismi TRT Kurdî olarak değiştirildi. Kanal, bugüne kadar birçok alanda önemli projelere imza attı/atıyor. “JAN” adlı drama büyük beğeni aldı, halihazırda da keyifli sitcom’lar devam ediyor. Kurmancî, Zazakî ve Soranî ile günlük 6 haber bülteni hazırlanıyor, hafta içi her gün siyasi tartışma programlarıyla gençlere perspektif çiziliyor. TRT Kurdî, her dem sokağa, milletin arasına karışıp milletin nabzını ekranlara yansıtıyor. Medrese ve Seyda kültürünü yaşatma çerçevesinde hem Türkiye hem Irak’ı kapsayan başarılı çalışmalar gerçekleştirildi. Irak, İran, Suriye ve Türkiye arasında gönül köprüleri olabilecek kültür, sanat programlarına ağırlık veren TRT Kurdî, terör siyasetine karşı bir çizgide, Kürd tasavvufunun da üzerinde duran, Melayê Cizîrî, Ehmedê Xanî, Feqîyê Teyran gibi Kürdlerin gönlünde yer edinmiş mübarek zatları da yeni jenerasyonla buluşturuyor. Kanal, müzik dalında da aynı başarıları sergiliyor. Sayın Metin Barlık’ın sunumuyla ekranlara getirilen “dengbêj” programının Kürtçeye ve dengbêj’lik kültürüne katkısı yadsınamaz. Metin Barlık ve konukları her çarşamba akşamı ekranlardaki yerlerini alıyor gönül telimize dokunuyorlar. Kürtçe bilmedikleri halde “dengbêj”i dinleyip ses ve tınılarının etkisinde kaldığını ifade eden birçok kardeşlerimiz, dostlarımız var. Kürt halkının kültür ve dilinin yaşaması için emek sarfeden, hizmet veren TRT Kurdî ve yönetimine müteşekkiriz.

Cihat Barış - Fikir Zemini / Yorum